De Havenroute in het Waterloopbos gaat langs een groot aantal waterloopkundige modellen die door het Waterloopkundig Laboratorium zijn gebruikt. Tijdens de wandeling maak je kennis met een grote verscheidenheid aan biotopen.
Algemene informatie
Beschrijving
Gemarkeerde wandelroute door het Waterloopbos.
Markering
Witte pijlen.
Afstand route
Ongeveer 3,5 kilometer.
Waarnemingen in dit gebied
Ga naar Waarneming.nl voor een overzicht.
Honden toegestaan
De hond mag aangelijnd mee.
Startpunt
Bezoekerscentrum Waterloopbos aan de Voorsterweg 36 te Marknesse.
GPS coördinaten
52.675244,5.920552
Havenroute Waterloopbos
De Havenroute Waterloopbos is tegenwoordig vrij toegankelijk. Het rijksmonument ligt in een prachtig waterrijk polderbos. In het gebied werden vanaf de jaren 50 verschillende waterloopkundige modellen gebouwd voor het onderzoek naar bijvoorbeeld de Deltawerken, de haven van Vlissingen, kusterosie bij Thyboron, de Willemstunnel in Rotterdam en de haven van Warsa-el-Bregha.
- 1942 – De Noordoostpolder valt droog.
- 1944 – Begin aanplant Voorsterbos. Een deel ervan krijgt later de naam Waterloopbos.
- 1951 – Opening locatie De Voorst en bouw eerste waterloopkundig model.
- 1961 – Het eerste overdekte waterloopkundig model (Haven van Bangkok).
- 1969 – Installatie eerste computer.
- 1976 – Laatste openluchtmodel: Model duwvaart.
- 1978 – Ruim 200 meter lange Deltagoot wordt aangelegd voor onder andere de bouw van de Stormvloedkering in de Oosterschelde.
In 1996 werd het laboratorium gesloten. Intensief veldwerk was overbodig geworden door de komst van computers en rekenmodellen. Eind 2002 werd het gebied door Natuurmonumenten overgenomen en zo werd het Waterloopbos veiliggesteld. Op dit moment zijn er in het gebied nog zo’n 32 verschillende schaalmodellen van grote waterwerken uit de hele wereld te vinden.
Havenroute Waterloopbos op Google Maps
De route op Google Maps is bij benadering.
Bekijk de slideshow
Gebruik de navigatie om de foto’s te bekijken.
Sluizen, stuwen en overlaten
De ingenieurs van het voormalig waterloopkundig laboratorium De Voorst bootsten met behulp van sluizen, stuwen en overlaten de werkelijke situatie zo goed als mogelijk na. De meeste waterbouwkundige werken zijn nu gedeeltelijk overwoekerd en vervallen wat een ietwat mystieke sfeer geeft aan het Waterloopbos. Soms is het goed opletten want de modellen kunnen erg verscholen liggen tussen de bomen.
Bij de meeste modellen is tegenwoordig een bord geplaatst met daarop uitleg over het model. Stop dus zeker tijdens de wandeling om deze informatie te lezen voordat je verder gaat met de wandeling.
Bord met uitleg bij het model koelwatervijver Maasvlakte-Centrale.
Al met al is het Waterloopbos een bijzondere plek in de Noordoostpolder waar onze bekendheid als waterland en de aanwezige natuur op een geweldige manier samenkomen.
Veel natuur in het Waterloopbos
In het gebied kun je goed ervaren hoe snel de natuur het gebied terugneemt. Veel modellen zijn in verval geraakt en worden overwoekerd door mossen, planten en bomen. Dit zorgt ervoor dat er veel schuilplekken ontstaan voor vogels en kleine zoogdieren. Ook in het water ontstaat nieuw leven. Sta dus regelmatig even stil om in het water te turen. Met wat geduld en geluk zijn er allerlei libellen, vissen, kikkers, padden en salamanders te vinden.
Haagwinde.
Gevlekte Amerikaanse rivierkreeft.
De combinatie van bijzondereabiotische factoren en het beheer van het bos zorgen voor een grote verscheidenheid aan biotopen. Zo bestaat de bodem van het Waterloopbos deels uit fijn zand en deels uit keileem. Keileem kenmerkt zicht natuurlijk door de slechte waterdoorlatendheid. Hierdoor is het gebied in de winter vaak erg nat en kan het in de zomer door verdamping erg droog zijn. Twee uitersten waar je als plant op aangepast moet zijn.
Op de zanderige bodem zijn de omstandigheden natuurlijk anders. Hier overheerst vaker de droogte. Dat trekt dan natuurlijk ook andere planten en dieren aan. Naast de bodem en het grondwater draagt ook het oppervlaktewater bij aan de grote soortenrijkdom van het gebied.
Groene kikker.
Gewone pad.
Bijzondere planten door het stromende water
Op veel plaatsen in het Waterloopbos stroomt het water weer. Het gebied ligt op zo’n twee meter onder zeeniveau. Vanaf hier stroomt het water weer uit naar de Zwolse Vaart die op haar beurt weer twee meter lager ligt.
Langs alle waterpartijen groeien vaak bijzondere planten zoals de tongvaren. Sterrenmos bedekt de oevers en verschillende soorten libellen, juffers en spinnen voelen zich hier thuis. Ook kun je hier het zeldzame thujamos vinden. Direct aan de waterkant kun je ook verschillende zeggevegetaties aantreffen. Dit is een belangrijk jachtgebied voor de groot gerande oeverspin.
Gewone rolklaver.
De ijsvogel is een vaste bewoner van het Waterloopbos. Behalve de ijsvogel zijn er nog ongeveer tachtig soorten broedvogels zoals de kleine bonte specht en de wielewaal geteld.
Grote verscheidenheid aan paddenstoelen
Voor de liefhebber van paddenstoelen is er hier in het najaar meer dan genoeg te ontdekken. In totaal zijn er hier al meer dan 400 soorten waargenomen. Ook in de herfst is het gebied dus zeker het bezoeken waard.
Gele trilzwam.
Parelstuifzwam.
Betontegels, betontegels en nog eens betontegels
Naar schatting liggen er in het Waterloopbos zo’n half miljoen betontegels. De meeste, ruim 50 jaar oude betontegels, liggen er niet zomaar. Ze werden tijdens de bouw van de waterloopkundige modellen geplaatst om het water beter af te kunnen voeren.
Ook deze betontegels ontkomen natuurlijk niet aan de kracht van de natuur. De meeste zijn ondertussen compleet overwoekerd en niet meer zichtbaar. Vrijwilligers van Natuurmonumenten zijn gestart met een deel van de tegels weer zichtbaar te maken. Hierdoor wordt de indrukwekkende geschiedenis van het rijksmonument stukje bij beetje weer beter zichtbaar.
Panorama tijdens de Havenroute
Scroll met de muis over bovenstaande foto of kantel je telefoon/tablet om de panorama te bekijken.
Heb jij de Havenroute Waterloopbos gelopen?
Laat ons dan weten wat je er van vond. Wij waarderen het zeer als je de route bovenaan de pagina een beoordeling geeft en/of een reactie achterlaat onder dit bericht.
Terug naar overzichtspagina provincie Flevoland.
Kunstwerk Deltawerk//
Foto’s Michelle Buntjer
4 mei 2020