Het Holtherzand mag gerust een van de mooiste gebieden van het Scharreveld worden genoemd. Bos, heide, vennen; je komt het allemaal tegen op deze korte rondwandeling van 2,5 kilometer.
Algemene informatie
Beschrijving
Goed te belopen. In nattere jaargetijden zijn laarzen aan te raden.
Afstand route
2.5 kilometer.
Waarnemingen in dit gebied
Ga naar Waarneming.nl voor een overzicht.
Honden toegestaan
Honden zijn vanwege het loslopende vee niet toegestaan.
Startpunt
Parkeren in de berm aan de Holthe, vlak voor de start van de route.
GPS coördinaten
52.840849,6.561266
Holtherzand
Het Holtherzand is een onderdeel van het Scharreveld en in beheer bij Het Drentse Landschap. Tot halverwege de vorige eeuw lagen in deze omgeving uitgestrekte heidevelden waar de schaapskuddes van Westerbork, Holthe en Bruntinge liepen. Uiteindelijk kon ook het Scharreveld niet ontkomen aan de ontginning. Een aantal stukken bleven vanwege de slechte grondkwaliteit (gelukkig) bespaard. Het Drentse Landschap probeert de overgebleven stukken weer met elkaar te verbinden door stukken tussenliggend grond aan te kopen.
Wandeling Holtherzand op Google Maps
De route op Google Maps is bij benadering.
Bekijk de slideshow
Gebruik de navigatie om de foto’s te bekijken.
Bosontwikkeling na stoppen begrazing
Nadat er geen schapen meer werden ingezet om het gebied te begrazen is er spontaan bos op de hei ontstaan. Het bos hier bestaat voornamelijk uit grove dennen, eiken en hier en daar een berk. Tegen de stammen van de berken zie je vaak de berkenzwam groeien.
Echte tonderzwam.
Schotse hooglander.
Begrazing door Schotse Hooglanders
Een groot deel van het Holtherzand wordt begraasd door Schotse hooglanders. Je kunt ze hier dus bijna overal tegenkomen. Deze langharige runderen worden ingezet om het veld te begrazen en daarmee het beheer te ondersteunen. Ze houden het gras kort en eten de opslag onder de bomen vandaan om verder dichtgroeien van het gebied te voorkomen. Schotse hooglanders zijn goedaardige dieren die aan mensen gewend zijn. Maar zoals bij alle (wilde) dieren is het verstandig om je afstand te behouden.
Schotse Hooglanders in het bos.
Overwoekering door grassen
Wanneer je verder loopt over het stuk heide in het gebied dan zal je opvallen dat een fors deel bijna is overwoekerd door verschillende grassoorten. Vooral het bekende pijpenstrootje overheerst op sommige stukken. Opvallend is dat links van het pad op een groot oppervlak bijna alleen heide groeit. Dit komt doordat de terreinbeheerder een aantal jaren geleden de heide hier heeft geplagd. Hierdoor kreeg jonge heide kans om te kiemen en te groeien. Als je hier door de heide loopt loont het om goed naast het pad te kijken. In de zomer kun je hier namelijk de klokjesgentiaan tegenkomen. Het is een redelijk zeldzaam blauw bloeiend plantje op een korte steel.
Bont zandoogje.
Grote muur.
Dopheide op de vochtige grond
In de nattere delen van het terrein groeit onder andere dophei. Deze plant houdt van een vochtigere omgeving. Een andere liefhebber van een vochtige ondergrond die je hier tegen kunt komen is een van de weinige vleesetende planten van Nederland; zonnedauw.
Op de hogere delen van het terrein kun je de brem en de stekelbrem zien. Wanneer je geluk hebt knalt het opvallende geel van de plant je tegemoet.
Brem.
Schapenhoeven en zandverstuivingen
Het reliëf van het Holtherzand is een paar eeuwen geleden ontstaan door intensieve begrazing van schapen. De hoeven trapten de heide los en de wind kreeg vat op het lichte en droge zand dat onder de hei zat. Zo ontstonden er bergen met mul zand en laagtes waarbij de grond tot op het leem is weggewaaid. Aan de rechterzijde van het pad kom je op een gegeven moment tijdens de wandeling een waterplas tegen. In de zomer niet meer dan een kleine plas. Maar toch voelen kikkers, padden, libellen en salamanders zich hier meer dan thuis.
Vuurjuffer.
Akkergrond rijk aan voedingsstoffen
Links van het pad zie je op een gegeven moment grote hopen zand. Dit zand is afkomstig van de bovenste laag van akkers die door de jaren heen aan het Scharreveld toegevoegd zijn. De grond is veel rijker aan voedingsstoffen en dat zie je dan ook direct terug in de soorten planten die er groeien. Ineens zie je hier bramenstruiken weelderig groeien terwijl je deze in de rest van het gebied nauwelijks tegenkomt.
Pitrus en tormentil
Door de aanwezigheid van pitrus kun je zien dat het vaak nat is aan de rand van het bos. Deze plant voelt zich namelijk uitstekend thuis in een vochtige omgeving. Goed te zien is de invloed van de Schotse hooglanders in dit gebied. De runderen zijn het jaar rond aanwezig in het terrein en eten ‘s winters zeker wat pitrus. Let maar eens op de aangevreten ronde pitruspollen. In de zomer kun je in dit deel ook de bloeiende tormentil tegenkomen. Deze is te herkennen aan vier gele kelkblaadjes.
Sprong reeën.
Afwatering
Door het bosje in het gebied loopt een diepe kronkelende sloot. Deze is ooit gegraven om het schapenveldje aan de asfaltweg af te wateren. De reden dat de sloot zo kronkelt heeft niets met een natuurlijke waterloop te maken. De bosarbeiders die het destijds hebben gegraven gingen simpelweg liever om de heuvels heen. Aan de rand kijk je over de Holther Es uit. In de paar eeuwen dat het als bouwland is gebruikt werd het jaarlijks verrijkt met schapen- en koeienmest vermengd met heideplaggen. Uiteindelijk is het hierdoor bol gaan staan.
Gewone zwavelkop.
Oorzwammetje.
Zonnedauw en mierenzuur
De druppels op de bladeren van de zonnedauw trekken allerlei insecten aan. Wanneer ze met de druppels in aanraking komen blijven ze eraan plakken. Hoe meer de beestjes proberen eruit te komen des te vaster komen ze te zitten. De bladeren scheiden een mierenzuur uit dat een deel van het eiwit van het insect oplost. Wanneer dit gebeurt wordt de rest van het blad gestimuleerd om zich op te rollen. Daardoor komt het insect in een rolletje te zitten. Eenmaal gevangen in het blad wordt het insect binnen enkele dagen verteerd en ontrolt het blad zich weer. Klaar voor de volgende maaltijd.
Zandkaalkopje.
Dodaars als voorjaarsgast
Aan het einde van de route moet je een stuk geasfalteerde weg volgen om weer bij het beginpunt uit te komen. Op een gegeven moment zie je aan de rechterzijde van de weg een groot ven liggen. Deze is toegankelijk via een klaphek. In het voorjaar is hier meestal een paartje dodaarzen te zien. Deze vogel is al duikend op zoek naar verschillende waterinsecten en heeft een opvallende lachende roep.
Boterbloem.
Geweizwam, vuurjuffer, klein geaderd witje en gewone heispanner.
Heb jij deze rondwandeling ook gelopen?
Beoordeel de route dan bovenaan deze pagina. Met jullie beoordelingen brengen we de leukste wandelroutes van Nederland in kaart. Heb je een mooie foto genomen tijdens deze wandeling en wil je die met ons wilt delen? Stuur ons dan een e-mail, laat een reactie achter of een plaats bericht op onze Facebook pagina.
Ga naar overzichtspagina provincie Drenthe.
Disqus shortname is required. Please click on me and enter it